K. Slusarska (Poznan). Nowe dane do chronologii cmentarzyska kurhanowego w Hordeevce
|
Wyniki badan na stanowisku kurhanowym kolo miejscowosci Hordeevka, (Gordievka) rej. Trostianets, obv Vinnitsa, Ukraina, dostarczyly istotnych danych dla rozwazan nad przemianami kulturowymi zachodzacymi na terenie pogranicza lasostepu i stepu polnocnego nadczarnomorza w poznym okresie epoki brazu. «Fenomen gordievski» doczekal sie juz obszernej literatury, jednakze, wobec niewielkiej puli datowan C14 dyskusyjne bylo umiejscowienie tego zjawiska w czasie i przestrzeni kulturowej.
Na podstawie analizy porownawczej metali (gl. nozy), ceramiki i uprzezy z materialami pochodzacymi z terenow karpackich i wschodniosrodziemnomorskich badacze stanowiska zaproponowali wyroznienie czterech faz funkcjonowania cmentarzyska. Analiza porownawcza pozwolila takze okreslic jego wzgledna chronologie na okres 1500-900 bc (BB-HB). Wsparciem przyjetego datowania zespolu bylo piec oznaczen C14 (1 dla I i 4 dla IV fazy) (Berezanska, Lobay, 1994, 153; Berezanskaja, Klocko, 1998). Powtorna analiza calosci obrzadku pogrzebowego rejestrowanego na stanowisku w Hordeevce sklania do wprowadzenia pewnych korekt w tym obrazie. Wydaje sie uzasadnione wprowadzenie podzialu na dwie grupy obrzedowe, ktorym mozna przypisac takze walor chronologizujacy. Pierwszo z nich charakteryzuje оbесnоae jam grobowych pozbawionych konstrukcji drewnianych, jedynie przykrytych stropem. Wewnotrz rejestrowane so pozostalooeci dolkow poslupowych. Wyposazeni grobow stanowi zazwyczaj 1-3 naczynia, noze jednosieczne, duza iloceae ozdob (bransolety, szpile, zawieszki, elementy kolii), w tym paciorki bursztynowe. W grobach tej grupy czesto spotykane so szydla i igly brozowe w zespole z jednosiecznymi nozami. Do tej grupy nalezo kurhany: 2-26, 28, 30, 39 i 40. Drugo grupc stanowi kurhany z duza jamo grobowo, ze cecianami oblicowanymi deskami lub ze zlozonymi konstrukcjami drewnianymi w postaci skrzyni-trumny. W tych przypadkach rejestrowano takze dolki poslupowe. W tej grupie, w grobach rejestrowano bardzo malo iloceae ozdob -ograniczone so one zazwyczaj do drobnych zawieszek ze zlotego drutu, zlotych, szklanych i bursztynowych paciorkow, w tym takze typu Tiryns. Istotne jest wystepowanie przedmiotow zelaznych (noze obosieczne, bimetaliczne jednosieczne. szydlo), zawieszek dzwonkowatych oraz elementow rzedow konskich. Do grupy tej zaliczam kurhany: 5,27,31-38. Chronologia stanowiska zawezona zostala do okresu 1400-1050 ВС (Slusarska, 2000). Nowe oznaczenia C14 oraz wykonane dla kurhanow 26 i 31 subkalibracje wydaja sie wspierac postawiona powyzej hipoteze. 
Bibliografia Berezanskaja S.S. , V.I. Klocko, 1998 - Das Graberfeld von Hordeevka. Randen // Westfalen Berezanska S.S.., B.I. Lobay, 1994 - Kurganniy mogilnik bronzovoy doby poblizu s.Gordivka na Pivdiennomu Buzi // Archeologiya, 4 Slusarska К., 2000 - Gordijewska odnoga w systemie szlakow handlowych w 2 polowie // tysiaclecia ВС // Poznan (maszynopis pracy magisterskiej) |
загрузка...